Wyobraź sobie, że mówisz do siebie:
„Muszę w końcu ogarnąć swoje życie.”
I sama słyszysz, jak pusto to brzmi.
Co to znaczy „ogarnąć życie”? Schudnąć? Zmienić pracę? Zarabiać więcej? Mieć czystą kuchnię, zanim zarośnie kubkami po kawie?
Przy ADHD bardzo często czujemy, że coś jest nie tak, ale trudno złapać, co dokładnie. W głowie szumi: „jestem do niczego”, „ciągle zawalam”, „muszę się wreszcie wziąć w garść” – ale to są tylko etykietki, nie konkret.
I tu wchodzi technika 5x DLACZEGO – cała na fioletowo. 🌸
Prosta jak kartka i długopis, a potrafi odsłonić to, co naprawdę jest dla Ciebie ważne.
Na końcu artykułu znajdziesz info o ćwiczeniu do druku, które możesz pobrać jako bonus i wypełnić ręcznie.
Po co w ogóle drążyć to „dlaczego”?
ADHD często działa tak:
- widzisz objaw (np. „ciągle zmieniam pracę”, „zaczynam milion rzeczy, nie kończę”),
- próbujesz to załatać powierzchownie („muszę się zmotywować”, „muszę mieć lepszy planer”),
- po dwóch tygodniach wszystko się sypie,
- wracasz do punktu wyjścia z jeszcze większym poczuciem winy.
Bo często nie pracujemy z przyczyną, tylko z tym, co najbardziej rzuca się w oczy.
Technika 5x DLACZEGO pomaga zejść głębiej, kawałek po kawałku.
Zamiast krzyczeć do siebie „ogarniam życie!”, zaczynasz widzieć:
- czego naprawdę chcesz,
- czego masz już dość,
- co stoi za Twoim celem / marzeniem / frustracją.
To nie jest magia. To jest proces zadawania ciągle tego samego pytania – aż dojdziesz do sedna.
Na czym polega technika 5x DLACZEGO?
W najprostszej wersji wygląda to tak: bierzesz jeden temat (cel, problem, decyzję) i zadajesz sobie 5 razy z rzędu pytanie:
„Dlaczego?”
W ćwiczeniu do druku, które dla Ciebie przygotowałam, widzisz to w bardzo konkretnej formie: są miejsca na pięć odpowiedzi „Dlaczego?”, a pod spodem zachęta, byś kontynuowała, jeśli czujesz, że potrzebujesz więcej niż 5 pytań.
Brzmi banalnie? I bardzo dobrze.
Siła tej techniki nie jest w skomplikowaniu, tylko w konsekwencji.
Jak to działa krok po kroku? (przykład z życia)
Załóżmy, że po raz setny mówisz:
„Chcę rzucić etat i założyć własny biznes.”
Zamiast od razu rzucać się w kursy, logotypy i nazwy na Instagram, zatrzymaj się i weź kartkę.
Krok 1: Zapisz punkt wyjścia
Co chcę osiągnąć / co mnie gryzie / nad czym myślę?
„Chcę rzucić etat i założyć własny biznes.”
Krok 2: Zadaj pierwsze „dlaczego?”
- Dlaczego?
Bo mam dość pracy dla kogoś.
Krok 3: Zadaj kolejne „dlaczego?” – do TEJ odpowiedzi
- Dlaczego?
Bo czuję, że nie mam wpływu na to, co robię.
- Dlaczego?
Bo większość czasu wykonuję zadania, które są dla mnie bez sensu.
- Dlaczego?
Bo ważniejsze jest to, czego oczekuje ode mnie szef, niż to, co ja uważam za ważne.
- Dlaczego?
Bo całe życie żyłam pod cudze oczekiwania i nie chcę tak już funkcjonować.
Zobacz, co się tu wydarzyło:
- Z hasła „rzucam etat!”
- dochodzisz do sedna: „chcę przestać żyć wyłącznie pod cudze oczekiwania i mieć realny wpływ na to, co robię”.
I nagle masz dużo klarowniejszą odpowiedź:
- może nie chodzi o natychmiastową rezygnację z etatu,
- może chodzi o więcej autonomii,
- może potrzebujesz projektu pobocznego, zmiany działu albo rozmowy z przełożonym,
- może dopiero potem własny biznes.
To jest właśnie moc tej techniki: zrzuca z Ciebie szum, zostawia esencję.
Dlaczego ta technika jest tak dobra dla mózgu ADHD?
1. Daje strukturę rozmowie z samą sobą
ADHD + overthinking to często miks:
- tysiąca odpowiedzi naraz,
- miliona scenariuszy,
- „jestem głupia, że nie wiem, czego chcę”.
5x DLACZEGO wprowadza prosty rytm:
Pytanie – odpowiedź.
Jeszcze raz pytanie – kolejna odpowiedź.
Nie musisz wymyślać nowej metody. Po prostu trzymasz się jednego pytania.
2. Pomaga oddzielić „to wypada” od „to moje”
Bardzo często nasze cele są… cudze:
- „powinnam chcieć awansu”,
- „w tym wieku wypada mieć dzieci”,
- „normalna kobieta powinna mieć ochotę na…”
Kiedy pytasz siebie 5 razy „dlaczego?”, zaczynasz słyszeć:
- gdzie mówi Twój strach,
- gdzie odzywa się głos mamy / szefa / społeczeństwa,
- a gdzie wreszcie Twoje własne pragnienie.
3. Zmniejsza paraliż decyzyjny
Znasz to uczucie: „nie wiem, czy chcę, czy mi się tylko wydaje, że powinnam”?
Technika 5x DLACZEGO nie załatwi całego procesu decyzyjnego, ale:
- pozwala zobaczyć na papierze, co się w Tobie dzieje,
- ucisza szum w głowie, bo widzisz konkretne zdania,
- daje punkt startu do dalszych kroków.
Jak korzystać z ćwiczenia 5x DLACZEGO w praktyce?
Możesz oczywiście wziąć zwykłą kartkę, ale jeśli lubisz mieć rzeczy ładnie ułożone, przygotowałam dla Ciebie proste ćwiczenie do druku.
Znajdziesz w nim:
- krótką instrukcję,
- przykład wypełnienia,
- miejsce na Twoje pięć (lub więcej) odpowiedzi „Dlaczego?”.
1. Wybierz temat
Może to być:
- „Chcę zmienić pracę”
- „Chcę mieć więcej energii”
- „Nie mogę zabrać się za diagnozę ADHD”
- „Chcę zacząć swój projekt, który odkładam od lat”
Ważne, żeby to było coś, co naprawdę Cię nosi.
2. Ustal spokojną chwilę
Nie musisz robić z tego rytuału z kadzidełkami (chyba że lubisz 😉), ale:
- usiądź,
- odłóż telefon,
- weź długopis, nie klawiaturę (pisanie ręczne pięknie wycisza i porządkuje myśli).
3. Zapisuj bez oceniania
W pdf-ie przypominam: „Zapisuj odpowiedzi ręcznie – bez oceniania. Zaufaj procesowi.”
To oznacza:
- nie poprawiasz siebie,
- nie zastanawiasz się, czy odpowiedź jest „mądra”,
- zapisujesz dokładnie to, co przychodzi.
Często dopiero trzecie czy czwarte „dlaczego” zaczyna odkrywać prawdziwe emocje i potrzeby.
4. Zatrzymaj się przy ostatniej odpowiedzi
Kiedy już dojdziesz do piątego „dlaczego” (albo dalej):
- przyjrzyj się temu zdaniu,
- poczuj je w ciele – napina Cię czy przynosi ulgę?
- zobacz, czy nie odkryłaś właśnie czegoś, o czym dawno wiedziałaś… ale nie umiałaś nazwać.
To jest moment, który często zaczyna prawdziwą zmianę. Nie „od jutra będę idealna”, tylko: „teraz wiem, o co tak naprawdę mi chodzi”.
Co możesz dalej zrobić z tą odpowiedzią?
Kiedy już dojdziesz do sedna, masz kilka opcji:
- potraktować to jako kompas – przy podejmowaniu decyzji,
- porozmawiać o tym na terapii / coachingu / mentoringu,
- rozpisać mini kroki, które są zgodne z tym „dlaczego”.
Przykład:
„Chcę rzucić etat” → „Chcę mieć poczucie wpływu i robić coś sensownego dla siebie, a nie tylko dla innych”.
Możliwe kolejne kroki:
- rozmowa w pracy o większej autonomii,
- wybranie jednego swojego projektu na boku,
- szukanie ścieżek, które karmią to „poczucie sensu”, zanim rzucisz się w totalną rewolucję.
Bonus dla Ciebie – ćwiczenie do druku
Jeśli chcesz zanurzyć się w tę technikę spokojnie, z kubkiem herbaty i długopisem w ręku, przygotowałam pdf „Technika 5x DLACZEGO – ćwiczenie do druku”.
Technika 5x Dlaczego – darmowe ćwiczenie do druku dla kobiet z ADHD
Znajdziesz w nim:
- krótkie przypomnienie, po co jest to ćwiczenie,
- przykład wypełnienia krok po kroku,
- gotowe miejsce na Twoje odpowiedzi „Dlaczego?” – możesz wydrukować kilka kopii i wracać do tego zawsze, kiedy coś Cię uwiera.
Potraktuj to jak małą mapę do wnętrza siebie.
Nie musisz od razu zmieniać całego życia.
Wystarczy, że dziś zadasz sobie pierwsze „dlaczego?” – i zobaczysz, dokąd Cię zaprowadzi. 💜